Onze dochter Hannah is 4 jaar. De leeftijd waarop je in Nederland naar school “hoort” te gaan. Nu ik zelf moeder ben vind ik eigenlijk wel erg jong. Veel ouders zeggen; mijn kind is er echt wel aan toe. Tuurlijk, ik merk ook dat Hannah interesse heeft in leren. Maar dat had ze ook toen ze 2 was. Of 3. Nu heeft ze bijvoorbeeld interesse in cijfers en letters. Dat komt omdat de “volwassen” wereld ook bestaat met cijfers en letters. Daarom krijgen ze een intrinsieke motivatie om dit ook te leren, zoals dat heet. Een motivatie vanuit zichzelf. Een baby hoef je ook niet te vertellen dat het moet gaan kruipen. Of later lopen. Dat willen ze zelf. Omdat de grote mensen het ook doen, en omdat het in onze natuur zit. Ik geloof dat omdat de ouders en omstaanders vanaf 3 jaar bij een kind gaan vragen ‘En, ga je straks naar school?’ dat daarom een kind dat gaat herhalen. ‘Ja ik wil naar school!’

Wij hebben een lange zoektocht gehad naar wat voor school we Hannah zouden laten gaan. Vorig jaar hadden we een vrije school op het oog. Toen we daar kwamen voor een “speeldag” werd ons verteld dat er vanwege C geprobeerd werd afstand te houden van de kinderen. En we mochten Hannah alleen op het schoolplein afzetten. Ik kwam hier met buikpijn weer vandaan. De vrije school sprak ons aan vanwege de manier van leren. De eerste 2 jaar op school worden ze meer vrij gelaten in hun spelen. Dat is mooi, maar daarna begint toch gewoon het overheids-curriculum. En daar zit het hem in. Het overheids-curriculum. Er is de laatste tijd veel aandacht voor hóe kinderen leren. Maar niemand heeft het over wát kinderen leren. Ik vind dat het tijd word dat daar meer naar gekeken wordt.  

Want wat leren kinderen nou eigenlijk? En vooral voor wíe? Wij denken (en veel mensen weten dit niet maar; do your own research) dat vooral het bedrijfsleven invloed heeft op wat er geleerd moet worden. Want wat is het doel eigenlijk van onderwijs? Dit is niet meer om kinderarbeid te voorkomen, wat eerder gezegd werd. Dit is vooral volgzame burgers creëren, die leren voor een baan die ze van 8 tot 5 uitvoeren en verder niet teveel kritische vragen stellen. Dat is namelijk het meest gunstig voor de grote bedrijven en de rijksten ter aarde.

Kinderen leren rekenen, taal, lezen en schrijven. Dat is natuurlijk mooi. Maar álle kinderen worden in hetzelfde tempo door hetzelfde curriculum heen gedrukt. Op je stoel zitten en leren. In het tempo dat je juf/meester aangeeft. En als je niet bij kan benen krijg je extra taken. Of kom je in een speciaal groepje. Oh ja en als je sneller bent kom je ook in een speciaal groepje. Wanneer je goed kan doen wat je juf of meester zegt dan krijg je goedkeuring. Als je niet stil kan zitten krijg je het label “lastig” of zelfs “ADHD”. Als je goed bent in taal en rekenen of goed kunt onthouden dan ben je slim. Maar wat nou als je dat helemaal niet boeit? Als je liever met je handen werkt? Of heel goed bent in muziek. Nee je moet een “echte” baan hebben (uitzonderingen daar gelaten). Ik denk dat veel kinderen hierdoor in de knoop komen en niet meer weten wat ze leuk vinden of waar ze goed in zijn, of gewoon hun zin in leren verliezen.

Waar geloven we dan wel in? De laatste tijd verdiepen we ons steeds meer in wat “unschooling” wordt genoemd. Ik vind dit een rare term, “experience based learning” of “self-directed learning” vind ik mooier klinken. Kinderen geven zelf aan wat ze willen leren en als je goed observeert weet je ook op welke manier. Het vertrouwen geven dat ze wíllen leren uit hunzelf, in hun eigen tempo. Deze leermethode is niet wat veel mensen denken dat je thuis een zelfde soort curriculum probeert na te streven als dat ze op school krijgen. Nee, je laat ze leren van het leven. Ik denk dat het dan de taak van de ouders is om te zorgen voor een rijke omgeving waarin ze kunnen leren. Zoals van de natuur, van andere mensen, of door te reizen. Wanneer ze in aanraking komen met andere mensen die andere skills hebben dan jijzelf, kun je daarvan leren. Wanneer jij leert hoe je een huis moet bouwen, hoe je jezelf voedt en hoe jij jezelf geneest, kun je echte vrijheid ervaren. Wij geloven dat deze manier van leren de toekomst heeft. Dat we hiermee een basis leggen voor een vrije en verdraagzame wereld, dat meer balans is met onze eigen natuur.

Wij staan nog aan het begin van dit avontuur, ik wil er nog veel over lezen en observeren hoe Hannah dit ervaart. Maar voor ons is dit hetgeen wat écht goed voelt. Wij zouden het leuk vinden om in de toekomst met gelijkgestemden een initiatief te zoeken of te starten om de kinderen te ondersteunen in dit proces. Want samen leren is toch veel leuker!